Zomaar een aantal voorbeelden van letsel dat je kunt oplopen in sport- en spelsituaties. En waarvan je je kunt afvragen of de veroorzaker aansprakelijk is voor de schade. Maar hoe werkt dat eigenlijk: aansprakelijkheid bij sport en spel?
Sport- en spelsituaties
In sport- en spelsituaties ligt de drempel voor aansprakelijkheid hoger dan in het ‘normale’ aansprakelijkheidsrecht. Met andere woorden, niet elke fout, onhandigheid of overtreding leidt tot aansprakelijkheid. De gedachte hierachter is dat deelnemers aan een sport of een spel eigenlijk al een bepaalde mate van gevaar accepteren. Sommige sporten, zoals kickboksen en karten zijn nu eenmaal gevaarlijk. Bovendien kun je in sport- en spelsituaties (tot op zekere hoogte) gevaarlijke, ondoordachte, slecht getimede of slecht gecoördineerde handelingen verwachten. Maar voordat je toekomt aan de vraag of de ander aansprakelijk is of niet, moet eerst de vraag worden beantwoord of er wel sprake was van een sport- of spelsituatie. Bij de in de inleiding genoemde voorbeelden is dat wel duidelijk. Maar hoe zit dat bij recreatief wielrennen of skiën, of bij een crosstraining in de gym? En hoe zit het met letsel dat in de rust of na afloop van een wedstrijd is toegebracht? In de rechtspraak is bepaald dat het antwoord op de vraag of er sprake is van een sport- of spelsituatie afhangt van de omstandigheden van het geval. Daarbij is een aantal factoren van belang:- De aard van de activiteit Gaat het om een georganiseerde wedstrijd of een competitieve situatie waarin spelregels zijn afgesproken? Dan is er al snel sprake van een sport- en spelsituatie. Maar is er sprake van een recreatieve activiteit, zoals een fietstocht? Dan is er meestal geen sprake van sport of spel en geldt het reguliere aansprakelijkheidsrecht.
- De plaats van de gedraging Hoe verder de gedraging van de baan, het veld of het sportterrein is verwijderd, hoe minder snel er sprake is van een sport- of spelsituatie. Heb je dus letsel opgelopen in de kleedkamer of op het parkeerterrein? Dan zijn meestal de reguliere aansprakelijkheidsregels van toepassing.
- Het moment waarop de gedraging plaatsvindt Ditzelfde geldt voor het moment waarop de gedraging plaatsvindt. Hoe verder dit moment afligt van het fluitsignaal of het einde van de wedstrijd, hoe kleiner de kans dat er sprake is van een sport- of spelsituatie.
Aansprakelijkheid bij sport en spel
Zodra je weet of er sprake was van een sport- of spelsituatie, kom je toe aan de vraag of de ander ook onrechtmatig heeft gehandeld. En dus aansprakelijk is voor de schade. Ook hier is een aantal factoren van belang, zoals:- De aard van de activiteit Gaat het om een gevaarlijke sport, zoals kickboksen? Of om een partijtje biljarten? In het algemeen geldt: hoe gevaarlijker de activiteit, hoe meer risico je als deelnemer hebt aanvaard en hoe minder ruimte er is voor aansprakelijkheid.
- De spelregels Heeft de ander de spelregels overtreden? Dan maakt dit de gedraging niet automatisch onrechtmatig, maar het weegt wel mee. Hierbij geldt: hoe grover de overtreding en hoe belangrijker de regel, hoe meer ruimte er is voor aansprakelijkheid. Vaak laten rechters hier ook het oordeel van de scheidsrechter of tuchtcommissie meewegen.
- De kans dat er letsel zou optreden Lag het voor de hand dat het slachtoffer door de gedraging letsel zou oplopen, terwijl het slachtoffer de gedraging niet hoefde te verwachten? Dan is er meer ruimte voor aansprakelijkheid.
- De mate van eigen schuld bij het slachtoffer